Evrenin Büyüklüğü Ne Kadar?

Evrenin Büyüklüğü Ne Kadar?

“Bilginin en büyük düşmanı cehalet değil, bilgi yanılsamasıdır”, Stephen Hawking.

Evren uçsuz bucaksız, görünüşte sonsuz bir varoluş harikasıdır. Geçen yüzyılda, evrenin Samanyolu’muzun milyarlarca yıldızın ötesine uzandığını, on milyarlarca ışık yılı kapladığını ve toplamda yaklaşık bir trilyon galaksiyi içerdiğini öğrendik. Ancak bu yalnızca gözlemlenebilir evrendir!

 

Evrenin bizim gözlem yeteneğimizin ötesine geçtiğini varsaymak için çok nedenler var.

Soru şu ki, nereye kadar uzanıyor? Sonsuza kadar? Yoksa sonunda kendi içine mi çöküyor?

Evrendeki bir nesne gözlemciye ne kadar yakınsa, ölçmek o kadar kolay olur. Basitçe bir ışık huzmesini gökyüzüne doğru tutun ve ışığın gök cisminden geri sekmesinin ne kadar sürdüğünü hesaplayın…

Öte yandan galaksimizdeki en uzak nesneleri anlamak daha zordur. Ne de olsa onlara ulaşmak için güçlü bir ışık huzmesi gerekecek. O kadar uzağa ışın gönderebilecek teknolojik yeteneğe sahip olsak bile, kimin binlerce evrenin en uzak ötegezegenlerinden sekip geri dönmesini bekleyecek zamanı var?

2013 yılında, Avrupa Uzay Ajansı’nın Planck uzay görevi, evrenin en eski ışığının en doğru ve eksiksiz haritasını ortaya çıkardı. Haritaya göre evren 13,8 milyar yaşında. Planck, kozmik mikrodalga arka planına bakarak evrenin kaç yaşında olduğunu anladı.

Kozmik çok uzak, çok yaşlı ve çok eski bir gezgindir. Geldiğinde bize evrenimizin tüm geçmişini anlatır. Şu an mesafe ve ışık hızı arasındaki ilişki nedeniyle 13,8 milyar ışıkyılı uzaklıktaki bir uzay alanına bakabiliyoruz.

Dünya’daki gökbilimciler, boş bir okyanustaki gemiye benzer şekilde teleskoplarını her yöne 13.8 milyar ışıkyılı boyunca bakacak biçimde ayarlayabilirler. Ve Dünya’yı 13.8 milyar ışıkyılı yarıçaplı gözlemlenebilir bir küre içine sokabilirler. “Gözlenebilir” ifadesi çok önemlidir; küre, astonomların gözlemleyebileceklerini kısıtlar, ancak gerçekte var olan tabiki  bu değil!

Bununla birlikte,  yaklaşık 28 milyar ışıkyılı görünür çapına rağmen, küre çok daha büyüktür.

Evren genişliyor, bu nedenle gökbilimciler; büyük patlama sırasında Dünya’dan 13,8 milyar ışıkyılı bir yeri görebilirken evren zaman içinde genişlemeye devam etti. Şişme evrenin ömrü boyunca sabit bir oranda devam ederse, aynı yer şimdi 46 milyar ışıkyılı uzaklıkta olacak ve gözlemlenebilir evrenin çapının yaklaşık 93 milyar ışıkyılı yapacaktır.

Bazı bilim insanları, gözlemlenebilir evrenin ötesinde ne olduğunu bulmaya çalışmak için bu sayıyı kullandılar.

Gökbilimciler, gözlemlenebilir evrende gördüğümüz kalıplara bakabilir ve evrenin kavisli bir forma sahip olduğu öncülüne dayanarak evrenin geri kalanının ne kadar genişledeğini tahmin etmek için modeller kullanabilir.

Bir araştırmaya göre, gerçek evren, gözlemlenebilir evrenden en az 250 kat daha büyük olabilir.

Ancak, kozmosun sonlu olduğuna dair bir kanıt yoktur. Süresiz olarak devam edebilir.

Bilim insanları kozmosun sonlu mu yoksa sonsuz mu olduğu konusunda anlaşamasalar da, şu konuda hemfikirler. Evren oldukça geniş.

Ne yazık ki, hayatımızın geri kalanında, evrenin sadece şimdi gördüğümüz küçük bir kısmı görebileceğiz. Gözlemlenebilir evrenimizin en uzak sınırları, evren artan bir hızda genişlediği için ışık hızından daha hızlı bir şekilde dışa doğru gidiyor. Bu, evrenimizin kenarlarının, ışıklarının bize ulaşabileceğinden daha hızlı bizden uzaklaştığı anlamına gelir. Bir küreyi Dünya’nın uzaydaki konumuna göre ortalamak, insanlığı evrenin merkezine yerleştiriyor gibi görünebilir. Ancak Okyanustaki aynı gemi gibi, evrenin uçsuz bucaksızlığında nerede olduğumuzu bilmemizin hiçbir yolu yok! Karayı göremediğimiz için okyanusun merkezinde değiliz; Evrenin kenarını göremediğimiz için kozmosun merkezinde değiliz.

Evrenin enginliği ve göremediklerimizin fazlalığı konusunda şaşkınız sadece. Ancak bunu, çözemesek de, bu bizi cevap aramaktan ve merak etmekten alıkoyamaz.

Evren muazzam bir genişlik, muazzam bir derinlik içinde keşfetmemizi bekliyor…

Konuyla Alakalı: Evrende Ne Kadar Işık Var?