Alan Mathison Turing, 23 Haziran 1912 de İngiltere’de doğdu. 7 Haziran 1954’de ise siyanürlü bir elmayı ısırarak intihar etti ya da İngiliz özel servisi tarafından öldürüldü.42 yıllık hayatı boyunca kullandığımız bütün bilgisayarların kurucusu, kodlarının yazılımcısı olarak çok sayıda buluşa imza atan bir dahiydi O.
1926’da, 14 yaşındayken Dorset’de bir özel okul olan Sherborne Okuluna girdi.Turing’in matematik ve bilim üzerine doğal bir eğilimi oluşu, Sherborne’da daha çok klasik Antik Yunanca ve Latince üzerinde odaklanan öğretmenlerinin saygısını kazandırmadı. Okul Müdürü ailesine şöyle yazmıştı;”Umarım iki okul arasında bilgisiz kalmaz. Eğer özel okulda kalacaksa özel okulun, özel eğitimini almayı kabul etmeli.Eğer sadece kendini bilime adamış bir biliminsanı olacaksa, vaktini bu özel okulda boşuna harcıyor. “Derslerinde henüz türev ve entegrasyon konularını öğrenmeden bile ileri yüksek matematik konulu problemleri çözümlemeye başlamıştı. 1928’de 16 yaşına geldiğinde Albert Einstein’ın çalışmasıyla karşılaştı. Kavramakla kalmadı, bunu Einstein’ın, Newton hareket savlarının tenkitlerini ders kitapları dahi kullanmadan kendi kendince çalışarak ortaya çıkardı.
Bilgisayar kodları ve matematiksel algoritmaları konusunda sürekli gelişen Turing, hayatta hak ettiklerini alamadı. Eşcinselliğin o tarihlerde suç olduğu İngilterede, eşcinsel olduğunu kabul edince kimyasal hadımla cezalandırılan alan Turing, kullandığı östrojen hormon iğneleri yüzünden beynini iyi kullanamayınca kodlara ve matematiksel döngülere çok vakıf olamayınca ve toplumdan dışlanma boyutuna gelince hayatına son verdi. Yanında ısırılmış ve içinde siyanür olduğu söylenen bir elmayla bulundu.
Alan Turing testi
1. Dünya savaşında Almanlar haberleşmek için Enigma adlı şifreleme metotları kullandılar. İlk Enigma’ların şifreleme sisteminin algoritması ve kombinasyonları insanlar tarafından çözümlenebilirken daha sonradan yapılan Enigma’ların çözünlenememesi üzerine İngiliz matematik, kriptolog ve bilgisayar bilimcisi olan Alan Turing, insan kapasitesinin bunu çözemeyeceğini ve matematikçi Gordon Welchman ile birlikte şifreli yazıları çözümlemesi için Bombe makinasının tasarlanmasını öngördüler. Makina başarılı oldu ve Almanların gizli bilgileri ifşa edildi.
Tarihçilerin tahminine göre enigmanın kırılması savaşı iki yıldan fazla kısaltarak “14 milyon” hayatı kurtarmıştır.
Daha sonra Alan Turing, kendisinin geliştirmiş olduğu yaklaşık 5 dakika süren bir test ile konuşanın gerçekte bir insan mı yoksa makina mı olduğunu anlamak istedi. Kendi adı ile anılan test, bilgisayar ile gerçek insanı birbirinden ayırmaya yarıyor. Alan Turing’in ‘Computing Machinery and Intelligence’ isimli makalesinde bahsettiği bu test, daha sonra yapay zekanın temellerini teşkil eden bir kavrama dönüştü. Turing, makalesinde, “düşünmenin ifade edebilmek için çok zor olduğunu, önemli olanın, bir makinanın insan taklidi yapıp yapamayacağı olduğunu” yazmıştı. Turing’in çalışması, 1950 yılından bu yana yapay zekanın felsefesi olarak kabul ediliyor.
2014 yılına kadar bu testi hiçbir yapay zeka geçemedi. Rus Vladimir Veselov ve Ukraynalı Eugene Demchenko tarafından geliştirilen Eugene Goostman isimli bilgisayar yazılımı ilk kez Turing testini geçerek jüri üyelerine insan olduğunu ikna etmeyi başardı.Turing testini geçmek için %30 ve üzerinde oy alınması gerekiyor. Eugene Goostman ise testte jüriden %33 oy almayı başardı.Bu bilgisayar yazılımı, Turing’in söylediği gibi 5 dakikalık bir yazışmada, sorgulayan insanların yüzde 30’una kendisinin bir insan olduğuna inandırmayı başardı.
Yapay zeka konusunda o kadar ileri bir dahiydi ki Turing, satranç oyunu için bir algoritma programladı. Bu algoritmayı çalıştıracak bir cihaz henüz ortada olmadığı için eline bir kağıt ve kalem alarak kendisi bilgisayarın yerine geçer ve adım adım yazdığı algoritmayı işleterek Allick Genie ile satranç oynar. Daha ortada bilgisayar yokken bilgisayar kodlarını tasarlayan ,oyun sırasında beynini tamamen bir işlemci gibi kullanan Turing, her bir hamleyi yarım saatte yapar ve bu oyun tarihe ilk ‘Bilgisayarlı Satranç Oyunu olarak geçer.
1966’dan beri, Bilgisayar Mekanizmaları Birliği tarafından her yıl, bilgisayar camiasına teknik makaleler yazan bir kişiye Turing Ödülü verilmektedir. Bu ödül, günümüzde bilgisayar dünyasının Nobel Ödülü olarak kabul edilmektedir.
Şu an kullandığımız bilgisayarların bütün algoritmalarını ona borçlu olduğumuz halde eşcinsellik hastalıktır diye klavyelerimizden yazarken utanalım bi zahmet. Daha uzun yaşasaydı belki de kuantum bilgisayarlarına bundan 20-30 yıl önce ulaşmış olacak belki de uzayı, yapay zeka astronotlarıyla daha hızlı keşfedecektik.
