Biyoloji Hypatia Arşivi Kimya

Siyanür Nedir ? Nasıl Zehirler ?

Öncelikle şuraya siyanür kimlik kartı bırakalım! Siyanür Nedir ?
Formül: CN−
Molar kütle: 26,02 g/mol
CAS numarası: 57-12-5
Kimyasal formül: CN
Molekül kütlesi: 26,02 g mol−1

Sodyum siyanür (NaCN)
potasyum siyanür (KCN)
hidrojen siyanür (HCN)
siyanojen klorür (CNCl)

Siyanür hayatımıza altın arama ve doğa katliamları çerçevesinde sıkça çıkmışken; son dönemde ise gündemimize acı gerçeklerle, ekonomik sıkıntılardan kurtulma aracı yani intiharlarla girdi…

Paul Lafargue

Siyanürle intihar konusu, tarihte ilk değildir!

Tembellik hakkı kitabının yazarı ve Karl Marx’ın damadı olan Fransa Komünist Partisi’nin kurucularında Paul Lafargue, 45 yaşında iken 26 Kasım 1911’de Karl Marx’ın kızı ile birlikte; yaşlanıp kimseye bağ olmaktansa, gelecekte sosyalizmin dünyada bir zafer kazanacağı inancıyla, kendi istekleriyle-kendi yaşamlarına hem de damarlarına siyanür enjekte ederek son vermişlerdir!

Hatta şöyle bir dipnotta girelim: Bir dönem avrupada Komünist Manifesto’dan sonra Tembellik Hakkı kitabı en çok dile çevrilen kitap olma ünvanına sahip…

Paul Lafargue - tembellik hakkı - siyanür

Yunanca’da koyu mavi anlamına gelen ‘kyanos’ kelimesinden gelmektedir. Siyano grup içeren kimyasal bir bileşendir.  Azot ve karbon atomlarının üçlü bağ kurmasıyla oluşur.  1782’de İsveçli bilim insanı olan ve kendi ölümüne neden olan C.W. Scheele tarafından ilk tanımlanmıştır…

Doğada Sodyum siyanür (NaCN) – potasyum siyanür (KCN) – hidrojen siyanür (HCN) ki en zehirli olan gaz siyanür çeşididir ve solunması ölümle sonuçlanır ve siyanojen klorür (CNCl) gibi çok tehlikelileri bulunur. Daha etkisiz olanlar ise acıbadem, şeftali ve kayısı çekirdeklerinde bulunan bir disakkarit siyanür içermektedir. Çok fazla çekirdeklerinin tüketilmesi toksik maddeye dönüşebilir. Ve doğada Kiraz, Erik, Patates, Fasülye, Turp, Lahana, Brokoli, Şalgam, Mısır siyanür üretebilen bazı bitkilerdir.

Siyanür vücudumuzun enerji organelleri olan mitakondirilerdeki elektron taşıma sistemini bozarak, ölümümüze yol açar! Oksijene elektron taşıyan sitokrom C oksidazdaki demir atomuna tutunur. Sitokrom C oksidazın görevini yapmasını engeller ve oksijeni kullanamaz hale gelen mitakondiriler ATP üretemez…

Siyanür enerji üretimimizi bozarak kalp krizlerine yol açar!

Günümüzde kimyasal silah olarak kullanımı yasak olan siyanürün; sıkça tarihte, savaşlarda ve katliamlarda kullanıldığı bilinmektedir. Nazi Almanya’sının toplama kamplarında-gaz odalarında %40 hidrojen siyanür (HCN) bulunduran Zyklon B’yi kullanarak binlerce insanı öldürdüğü ve İran-Irak savaşında ve körfez savaşlarında kullanıldığı bilinmektedir.

Bugün kullandığımız onlarca bilgisayar algoritmasının yaratıcısı Alan turing‘de siyanür enjekte edilmiş bir elmayı ısırdığı için ölmüştür.

En enteresanıda binlerce insanın gaz odalarında, katliamlarla ölmesine yol açan Adolf Hitler ve eşi Eva Hitler’in 30 nisan 1945’te bunu içerek intihar etmişlerdir. Agatha Christie romanlarının vazgeçilmez cinayet aracıdır.

Siyanürün Kullanım Alanları

Çimento stabilizatörü: Kalsiyum Siyanür.
Yangın söndürücü: Potasyum ferrosiyanür.
Madencilik: Sodyum Siyanür.
Fotoğrafçılık: Ferrosiyanür.
Asfalt: Sodyum ferrosiyanür.
Şarap: Potasyum ferrosiyanür.
Yapıştırıcı: Amonyum tiyosiyanat.

 

Çok tehlikelileri de vardır ama tehlikesiz olanları da hayatımızda kullanılmaktadır.

Siyanür Nedir ? Videomuzu izleyebilirsiniz!