Coğrafya Fizik Hypatia Arşivi

Bumerang nedir? – Nasıl Geri Döner?

Bumerang fırlatıp geri döndürebilmek aslında biraz beceriye bağlı, eğer bu konuda deneyiminiz yoksa bu sizin için bir hayal kırıklığı olabilir.

Avlanma için ortaya çıkan bumeranglar, avları vurmak için olduğu için geri dönmesi her durumda beklenen bir istek değil, çünkü avcıların karınlarını doyurabilecek bir avı vurmaları yeterli olacaktır…

Ondan dolayı; 2 tip bumerang vardır. Geri dönen ve dönmeyenler.

Bumerang eski insanlar

Geri dönüşü olmayan bumeranglar, 20.000-30.000 yıl öncesine kadar insanlar tarafından kullanılmıştır; Keşfedilen en eski bumerang aslında bir mamutun dişinden yapılmıştır.

Geri dönüşü olmayan bumeranglar çoğunlukla Avustralya yerlileri tarafından kullanılıyordu, ancak aynı zamanda eski Mısırlılar ve diğer birçok kültürde de kullanımı mevcuttu. Mesela, eski Mısır’ın en ünlü firavunlarından biri olan Kral Tutankamon’un geniş bir koleksiyona sahip olduğunu biliyoruz. Yaklaşık 3300 yıl önce bu böyleydi…

Bumerang - mısır

Öncelikle avlanmak için bir silah olarak kullanıldılar evet. Mümkün olan en uzun süre havada kalacak ve düz bir çizgide hareket edecek şekilde yontulmuşlardı, böylece doğru bir şekilde atıldığında, bir avcı bumerang ile bir hayvanı uzaktan vurabilirdi…

Görünen o ki, bumerangın “geri dönüşü” tam bir kazaydı: güzel bir gün, birisi geri dönmeyen bumerangını yontarken, bilmeden onu öyle bir yontmuş ki, doğru fırlatıldığında sahibine geri dönmüş. Ve o bile buna şaşırmıştı…

Geri dönen bumeranglar, geri döndükleri ve doğru nişan almaları zor olduğu için özellikle avlanma amaçları için kullanışlı değildi; dahası hedefine ulaşırsa bir daha geri gelmez. Bu nedenle, bu bumeranglar bunun yerine spor ve eğlence etkinlikleri için kullanıldı. Ve işte geri dönenlere bu yüzden bumerang demeye başladık, dönmeyenlere ise sıradan çubuk, tahta yada sopa dedik…

Bumerang, sert ağaçtan, hayvan dişlerinden yontularak yapılan kıvrık bir atış çubuğudur. Boyu 15 cm’den 120 cm’ye kadar değişir. En bilinen V biçimli ve iki kollu bumerangdır. 4 kollu olanlarıda mevcuttur.

Bumerang atılışı

 Havaya atılan V biçimli bir bumerang havada bir halka çizdikten sonra tekrar onu atan kişiye döner.

Geriye dönen bumeranglar, hafif, ince ve genellikle 75 cm’den daha kısa boydadır. İki kolu eşit ya da ayrı uzunlukta ve düze yakın ya da kıvrık biçimli olabilir. Kollar arasındaki açı genellikle 120 derecedir. Bumerangın bir kenarı yuvarlak, diğer kenarının yassı olması için ağaç büyük özenle yontulur.
Bumerang düzgün atılabilirse bir kanguruyu öldürebilir. Tavşan ya da kuş gibi küçük bir hayvanı ise ikiye biçebilir.

Bumerangların iyi çalışması için 90 derece üstünde bir eğimle yontulmuş olması ve jiroskopik ve aerodinamik kuvvetlerin iyi kullanılıyor olması gerekmektedir.

Düz sıradan  bir sopayı havaya fırlattığımızda bir müddet gider ve yer çekiminden ötürü bir süre sonra yere düşer. Sopanın şeklini değiştirmek, onun havada daha fazla kalmasını ve size geri dönmesini sağlıyor.

Bumerangı sıradan bir sopadan farklı kılan ilk özellik, onun en az iki bileşenden meydana gelmiş olması. Bu onun bir merkez nokta etrafında dönmesini, ve havada giderken hareketinin stabilize olmasını sağlıyor. Muzu andıran klasik bumerangda, tek bir birimde birleştirilmiş iki kanat var. Tuhaf uçuş yolunun anahtarı da zaten bu kanatlar. Kanatların hafif bir eğimi, ve aerodinamik profile sahip bir tasarımı var.

Bumeranglar, insan yapımı ilk uçan makinelerden bazılarıdır. Bir bumerang, ‘V’ şeklinde birleştirilen iki kanattan oluşur; bumerangın kanatları bir  uçağın kanatları gibidir aslında. Bir kanat profili bir uçta pratik olarak  düzdür ve diğer uçta kavislidir, bir kenarı diğerinden daha kalındır.

Bumerang uçak kanlarıdır

Bir bumerang doğru bir şekilde fırlatıldığında, kanat profili, bumerangın havada kalması için gerekli kaldırmayı sağlar.

Aynı zamanda bir helikopterin yada pervaneli bir uçağın pervanesinin mantığına sahiptir…

Bir bumerangın geri gelmesinin nedeni, jiroskopik devinim olarak bilinen bir fenomenden kaynaklanmaktadır . Bir bumerang fırlatıldığında, üst kanat alt kanatla karşılaştırıldığında havada daha hızlı hareket eder, çünkü üst kanat atış yönünde hareket ederken alt kanat ters yönde hareket eder. Sonuç olarak, üst kanat, alt kanattan daha fazla kaldırma kuvveti üretecektir. Üst ve alt kanat arasındaki kaldırma farkı bir tork yaratır. Bumerangın eğilmesini ve kademeli olarak atıcıya geri dönmesini sağlayan bu torktur.

tork

Bir bumerang fırlatmanın doğru yolu, onu dikey olarak, ‘V’ yönü size dönük olacak şekilde 10-20 derecelik bir açıyla eğik tutmaktır. Bumerang, ustalaşması zor bir beceridir, ancak pratik yaparak bumerangınızın doğrudan elinize dönmesini sağlayabilirsiniz. Biraz zaman alabilir, ancak bir kez ustalaştıktan sonra, bir bumerangın elinize geri döndüğü hissi tek kelimeyle harika!

uzayda Bumerang

1992’de Alman astronot Ulf Merbold , Spacelab’da bumerangların Dünya’da olduğu gibi sıfır yerçekiminde işlev gördüğünü belirleyen bir deney yaptı. Mir’deki Fransız Astronot Jean-François Clervoy bunu 1997’de tekrarladı. 2008’de Japon astronot Takao Doi, Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki deneyi tekrarladı…

Bumerang özünde hiçbir yere tutturulmamış bir pervanedir unutmayı…

En uzun dünya bumerang mesafesi rekoru 427 metre ve havada kalma süresi de 6 dakikadan fazlaymış…

Ve son olarak geri dönen en Küçük Boomerang: 48 milimetre uzunluğunda ve 46 milimetre genişliğiyle 1997’de Avustralya’dan Sadir Kattan tarafından kullanıldı. Bu küçük bumerang, 22 Mart 1997’de Avustralya Ulusal Şampiyonasında 20 metre uçarak geri döndü…