Bilgisayardaki Karanlık Mod Aslında Elektrik Tasarrufu Sağlıyor mu?
Gece geç saatlerde bir proje üzerinde çalışırken, elektriklerin gittiğini ve bilgisayarınızın pilinin bitmek üzere olduğunu hayal edin. Son teslim tarihiniz yaklaştı, bu yüzden işi ertelemeniz söz konusu değil. Ekran parlaklığını azaltmanın ve güç tasarrufu modunu etkinleştirmenin; pili işinizi bitirmeye yetecek kadar uzatabileceğini düşündünüz. Ayrıca, OLED ekranınızın bunu yaparak daha da az güç çekebileceğini düşünerek karanlık modu açmaya karar verdiniz.
Ancak, karanlık mod gerçekten pil ömrünüzü uzattı mı? Ekran LCD veya LED olsaydı ama OLED olmasaydı ne olurdu?
Bu soruyu cevaplamak için, karanlık modun enerji tasarrufu özellikleri kullanılan ekran tipine bağlı olduğundan, farklı ekranların çalışma mekanizmasını kısaca gözden geçirelim.
Ekranların Çalışması: LCD, LED ve OLED
LCD ekran
Sıvı Kristal Ekranlar (LCD’ler) çok katmanlı bir yapıdan oluşur. Birincisi, ekrana aydınlatma sağlamaktan sorumlu olan arka ışıktır. Açıldığında sabit bir yoğunlukta parlayan bir dizi Soğuk Katot Floresan Tüpten (CCFL) oluşur. Sonraki katmanlar, bir polarizör ve bir kristal sıvı içerir. Polarizör ve kristal sıvı, her iki taraftaki elektrotlarla sıkıştırılır. Polarizör ve kristal tabakadan geçen ışık miktarı elektrotlara voltaj uygulanarak kontrol edilebilir. Kristaller kendilerini elektrik alanına göre yeniden yönlendirir ve bir miktar ışık polarize olur. Değişen voltaj seviyeleri, ışık polarizasyonunu değiştiren kristal oryantasyonunu değiştirir, bu da daha sonra polarizörlerden ekrana geçen ışık miktarını değiştirir.
LED ekran
Işık Yayan Diyot (LED) ekranların LCD’lerden yalnızca tek bir varyasyonu vardır, yani arka ışık. CCFL’lere sahip olmak yerine, arka ışık her piksel için birden fazla LED’den oluşur (genellikle piksel başına üç LED, bir kırmızı, bir yeşil ve bir mavi). Bu LED’ler, her pikselin seçici renklendirilmesine ve aydınlatılmasına izin veren karmaşık bir devre tarafından kontrol edilir. Parlaklık, LCD’lerde olduğu gibi sıvı kristaller ve polarizörler tarafından kontrol edilir.
LCD’lerde ışık kaynağı yani arka ışık floresan lambalardan oluşur; LED’lerde, bir dizi LED’den oluşur.
OLED Ekran
Organik Işık Yayan Diyot (OLED) ekranlar, teknolojinin sunduğu en son şeydir. Piksellerin arkadan aydınlatma gerektirdiği LCD/LED ekranların aksine, OLED ekranlar, içinden elektrik akımı geçtiğinde görünür ışık yayan organik bir bileşik yarı iletken kullanır. Bu OLED’ler o kadar küçüktür ki, tek tek pikseller doğrudan aydınlatılabilir, bu da arka ışık ve LCD panel ihtiyacını ortadan kaldırır.
Katmanlara göre OLED ekran dökümü
Karanlık Modda Enerji Tüketimi
Karanlık Mod, farklı ekranlarda farklı şekilde çalışır. LCD-LED ekranlar, sabit bir yoğunlukta parlayan bir arka ışık kullanır. Bir noktayı karartmak için, bir elektrik akımı kristalleri manipüle ederek ışığın bloke olmasını sağlar. Bu enerji gerektirir. Öte yandan, OLED ekranlar, belirli OLED’leri kapatarak karanlık modu uygular ve bu da elektrik tasarrufu sağlar. OLED ekranlardaki karanlık modun elektrik tasarrufu sağladığı açıktır, ancak bu LCD-LED ekranlar için mutlaka doğru değildir.
Karanlık Modda Enerji Azaltma
Karanlık modda OLED ekranlarda enerji azalması, ekran parlaklığına ve uygulama Kullanıcı Arabirimine bağlıdır. Ekran parlaklığı, aydınlatılan piksellerin yoğunluğuna bağlıdır . Yoğunluk, birim yüzey alanı başına birim zamanda normal olarak düşen enerji miktarı (yani yüzeye dik düşen ışık) olarak tanımlanır. Yoğunluk ne kadar büyük olursa, enerji o kadar büyük ve güç çekimi o kadar büyük olur. Bir uygulama arayüzü kullanıcı tarafından değiştirilemediğinden, karanlık mod için ekran parlaklığı ilgili değişkendir.
Karanlık Modun Etkisi
YouTube, Google Haberler, Hesap Makinesi, Google Haritalar, Takvim vb. bazı uygulamalar ışık modunda açıldı ve uygulamaların çektiği güç ölçüldü. Daha sonra Karanlık Mod açıldı ve aynı uygulamalar aynı süre boyunca tekrar çalıştırıldı ve yüzde azalma ile birlikte çekilen güç ölçüldü.
Bilgisayardaki Karanlık Mod Aslında Elektrik Tasarrufu Sağlıyor mu?
Parlaklığın Etkisi
Aynı uygulamalar yeniden çalıştırıldı, ancak farklı parlaklık seviyelerinde. Daha sonra daha düşük parlaklık seviyeleri için aynı prosedür izlendi.
İşte o çalışma: https://dl.acm.org/doi/pdf/10.1145/3458864.3467682
Bilgisayardaki Karanlık Mod Aslında Elektrik Tasarrufu Sağlıyor mu?
Sonuç
Böylece, karanlık modun enerji tasarrufu sağladığı açıktır, ancak yalnızca OLED cihazlarda. Bunun nedeni, OLED ekranların yapısının, karanlık modun, LCD-LED ekranlarda olduğu gibi kristalleri manipüle ederek ışığı engellemek için enerji gerektirmemesidir. Bunun yerine, tek tek pikseller kapatılarak, yeterince karanlık ve yalnızca gerekli pikselleri aydınlatan noktalar oluşturulabilir.
Başka bir deyişle, piliniz bitmeden o projeyi bitirmek için karanlık modu açarak doğru olanı yaptınız!