Blockchain Teknolojisi Nedir?
Blokchain sözü bugünlerde herkesin dilinde gibi görünüyor. Bu biraz gizemli duran teknolojik sihirbazlığın arkasında hepinizin duymuş olduğu kripto paralar ve bitcoin var.
Kripto paralar… Bitcoin… Ethereum… Madencilik… Coin borsası… Altcoinler…
Blockchain; inananlarıyla, neredeyse bazı noktalarda bir din gibi. Ama şu gerçekki, internetten bu yana yapılmış en dahiyane, devrim niteliğinde bir teknoloji….
Bu teknoloji geleceği yeniden şekillendirecek!
2008’in sonlarında, Satoshi Nakamoto adında karanlık bir figür, eskimiş güvensiz güven sisteminden nasıl kurtulunucağını ve onun yerine bir tür güvenin nasıl yerleştirileceğini anlatan makale yayınladı. 2008’deki makale, Bitcoin’i tanıttı ve Bitcoin, bir tür finansal para birimi odaklı, merkezi olmayan dağıtılmış bir defter kavramıydı.
Ve bu dağıtım nedeniyle, hiç kimse bu kaydı kontrol edemez ve onu manipüle etme şansı yoktur. Ve bir tür sanal para birimi yaratan da işte bu sistemdir. Ve blockchain de bunun temelini oluşturan teknolojidir.
Bugüne kadar; kimse Nakamoto’nun kim olduğunu veya tek bir kişi olup olmadığını bilmiyor,
Blockchain ve Günlük Yaşam
Blockchain besinlerimizi güvenli hale getireceğini iddia ediyor. Paramız güvende, tıbbi kayıtlarımız dokunulmaz, çevrimiçi kimliklerimiz gerçekten bize ait olacak.
Blockchain’in çok, çok iyi yaptığı şey; bilgi işlemlerini yönetmek ve bunu gerçekleştirirken güvence altına alarak yapıyor. Bankaları, avukatları ve bir milyon diğer aracıyı yok sayarak onlara ödemek zorunda olduklarımızı atlayacak ve dünyadaki en haklarından mahrum bırakılmış insanları küresel ekonomiye dahil edecek.
Göstergeler şunu gösteriyor ki, 2025 yılına kadar dünya GSYİH’sının %10’unu blok zincirlerinde depolanacak.
Peki gerçekten Blockchain anlatıldığı gibi mi? Gerçekten o gelecek mi? Ve bizim için ne anlama geliyor?
Güven. Medeniyetimizin çarklarını döndüren şey bu. Biri size bir lira verirse, bu paranın sahte olmadığını bilirsiniz. Bir mağazada onunla alışveriş yapabileceğinize, gerekirse bir bankanın onu alacağına güvenirsiniz. Oy verirseniz, oyununuzun sayılacağına güvenirsiniz, ya da en azından bir yere kadar… Organik etiketli bir meyve satın aldığınızda, onun zirai ilaçlarla ilaçlanmadığına güveniyorsunuz.
Ama aslında gerçekleri hepimiz biliyoruz…
Dünya sahte faturalarla dolu ve organik olmayan organik meyvalarla. Dünya yozlaşmış ve sadece sahibini düşünen bankalarla dolu. Batabilecek bankalar, güveninizi alabilecek bankalar ve bütün paranız onlarda. Blockchain konseptinin büyük krizlerden kısa bir süre sonra ortaya çıkması hiç tesadüf değil.
Blockchain fikrinin ne kadar güçlü olduğu yıllardır kanıtlanıyor ve bu şekilde çalışır….
Bir blok basitçe bir bilgi yığınıdır, ne kadar paranız olduğu gibi bir şeyin kaydıdır.
Para söz konusu olduğunda, bu kayda defter denir. Diyelim ki dört coininiz var. O kaydı veya defteri değiştirecek bir şey olursa mesela bir coine mal olan bir şey satın alırsanız, yeni bir blok oluşturulur ve birincisine bağlanır ve ilk blok kitlenir. Ve kazandıkça veya daha fazla para harcadıkça. böyle devam eder. Bloklar açılamaz ve bağlantılar kırılamaz! Çünkü onlar kırılması inanılmaz derecede zor olan kodlardır. Böylece bilgiyi güvende tutar, güvenilir diyebilirsiniz.
Ancak bir blok zinciri, başka bir koruma düzeyi daha içerir.
Bir banka gibi tek bir merkezi yerde takip edilmek yerine, blok zincirinin aynı kopyaları birbiriyle iletişim halinde binlerce veya milyonlarca bağımsız bilgisayarda saklanır. Buna merkezi olmayan ağ denir. Ve her yeni blokla zincir ağdaki her bilgisayarda güncellenir.
Şimdi, eğer biri blok zincirinde bir hile yapmak isterse; blok zincirindeki bilgilerle, sadece bu neredeyse imkansız kodları kırmak zorunda kalmaz, aynı zamanda ağdaki her bilgisayardaki bilgiyi neredeyse anında değiştirmenin bir yolunu bulması gerekir.
Dağıtılmış defter teorik olarak herkes görebildiği için hem güvenli hem de şeffaftır. Artık o kaydın yüzlerce, binlerce, hatta milyonlarca kaydına sahip oluruz. Ve işlemler gerçekleşirken, anlık tüm bu kopyalarda güncellemeler olur. Yani örneğin bir kayda itiraz edemeyiz. Çünkü bu takas binlerce yerde kaydedilmiştir bile.
Basit, değil mi?
Çoğumuz için değil. Blockchain meraklıları bile ara sıra onu tam kavrayamadıklarını itiraf ediyor…
Bir şey etrafta dolaşıyor ve onun sahibi kim, peki bu varlığın hakları kimde? O şey hareket ediyor. Sadece nerede olduğunu takip etmeye devam ediyoruz. Bununla ilgili zorluk, bu kaydı kimin tuttuğudur. Yani eğer varlığı olan bensem, bana güvenmek ister miydiniz? Ortaya birini koymamız gerekiyor mu? Bu defteri bizim için tutacak güvenilir bir aracı olmalı mı?
Blockchain Teknolojisi Nedir? Üzerine Yaptığımız Canlı Yayın Kaydı.
Ve işte burada güven konusuna geliyoruz ya da güven eksikliği ve bunu nasıl aşacağız?
Aslında bu blok zincirinin teoride en büyük avantajıdır. Önemli kayıtlarımızı bankacılar, avukatlar ve noter gibi aracılara emanet etmenin getirdiği zaman, sorun ve ücretleri ortadan kaldırıyoruz. Blockchain bu yüzden gerçekten internetten daha büyük olabilir. Çünkü blockchain teknolojisinin vaadi çok ilerilere gidiyor. Finans ve hukukun çok ötesine.
Eğer blok zincirler açılamıyor veya kurcalanamıyor ise, tüm tıbbi kayıtlarınızı güvende tutabilirler, oylarınızı güvenilir bir şekilde sayabilirler, bir hayır kurumuna bağışladığınız parayı ihtiyacı olan insanlara ulaştığını garanti edebilirler ya da satın aldığınız elmasın savaş suçlarını finanse etmediğini bile. Para biriktirebilirler ve hayat kurtarabilirler.
Mesela ulaşımı örnek verelim…
Blok zinciri teknolojisinin büyük avantaj sağlayabileceği bir alan.
Otonom araçlar, çağımızın kalıcı bir yeniliği olacak. Araçtan araca iletişimin gerçekleştiğini şu an biliyoruz. Böylece otonom bir araç fren yapıyorsa, arkasındaki araca mesaj iletilir “Fren yapıyorum. Senin de yavaşlaman gerekiyor.” Ancak zor olan, bu otonom araçların köşeyi nasıl gördüğüdür? Doğrudan görüş hattının ötesini nasıl görür? Ve herhangi bir bilgiye nasıl güvenir?
Yani gördüğümüz yeni senaryo; araçtan araca ve araçtan altyapıya, her aracın bilgi işlem platformunu kullanabilmesi ile otonom bir aracı bilgilendirerek öyle ya da böyle bir karar verdirebilir…
Ama neden onu dinleyelim, o araç kim?
Bugün klasik olarak kendi görüş alanından gördüğü verilerle kendi kendine karar veren bu araç neden altyapıdan gelen kararlara uysun ki? Ama Blockchain işte burada da eşsiz bir fırsat sunuyor. Burada olan altyapıdan, tedarik zincirinden tutun, bu alt yapının nasıl inşa edildiğini, üreticisini, nasıl çalıştırıldığını içeren bir güven temeli ve güven zinciri yaratıyor. İşte o zaman bir otonom aracın etki alanının dışında görmediği alanlarda bile ulaşabildiği verilere güvenebileceği eşsiz bir fırsat sunuyor…
Blockchain yenilenebilir ticareti de etkileyebilir
Güneş panelleri olan bir ev; ihtiyaç duyduğundan daha fazla enerji topladığı zaman, fazla enerji geleneksel olarak ev sahibine bir ücret için enerji şirketine geri gönderilir. Ama blok zincirine bağlı ev olursa, bu ağa katılan evler arasında fazla enerjiyi paylaştırabilir ve herkes ihtiyacına göre enerji elde eder. Aracılar ortadan kalkar ve verimsiz enerji son bulur. Yenilenebilir enerji kaynakları çok daha geniş bir alana yayıldığından, enerji şirketlerinin bunları geri alması ve sonra geri satması zorlaşmış olur…
Bu çok yönlü teknoloji aynı zamanda iş başında ve başka bir alanda sorunları çözerkende hızlıdır. Kişisel kimlik gibi.
Şimdi kimlikle ilgili sorun şu ki; bugün bu dünyada resmi kimlikleri olmayan bir çok insan var. Peki onlar kim, nereden geliyorlar, nereye gidiyorlar? Bunların hepsi blok zinciri ile daha güvenli hale getirelebiliyor.
Metaverse ve Web 3.0 Üzerine yaptığımız canlı yayın kaydı:
Ve aslında her iyi olanın sıkıntılı bir yanı da vardır.
Büyük blok zincirleri hantal bir enerji sömürücüsüdür. Binlerce ve milyonlarca bilgisayarda dağıtılan tüm kayıtların güncellenmesi zaman alır ve güç tüketir. Bazı tahminlere göre, yeni Bitcoinler üretmeye, madencilik denilen çok karmaşık bir hesaplama olan yeni Bitcoinler üretmeye, giden enerji şimdi bazı ülkelerden daha fazla enerji tüketiyor. Bitcoin’in dönüştüğü şey bu yüzden endişe verici, iklim değişikliğine önemli bir kötülük sağlayacak çünkü.
Ve elbette sadece düz dolandırıcılıklar da var.
Kısa yoldan zengin olma arzusu, açgözlülük ve bu kocaman teknolojiyi sadece kar ve kumar aracı olarak görenler….
Konuyla Alakalı: Kuantum Bilgisayarlar
Blockchain Teknolojisi Nedir? Ve Blockchain Devrimi üzerine yaptığımız video: