Uzaya Çıkan Hayvanlar

Koca bir devran dönüyor etrafımızda. Gök yüzüne kafamızı kaldırıp baktığımızda uçu bucağı olmayan bir sonsuzlukla karşı karşıyayız.

Bulutlar, atmosfer, Ay, Güneş, yıldızlar… galaksiler… Bu uzay ne menem bir şey böyle?

Ne kadar çok uğraşılmış, anlamak için ne çabalardan geçmişiz. Ama öyle kolay olmuyor işte bu kadar bilgi. Hem de daha ne kadar az bilgiye sahibiz, onları bile hayvan dostlarımıza borçluyuz. Uzaya bizlerden önce çıkma onuruna sahip olmuşlar. Kimileri ise bu yolda ölüp gitmiş. İnsanoğlunun merakı ve acımasızlığı da bir arada tabi… Sorabildik mi o canlıya? Oraya gitmeyi hiç arzu etti mi?

Bir köpek bakar gök yüzüne, ulumasını yapar geçer… Balıklar suda, bir oraya bir buraya yüzmeyi sever… Kuşlar belki en şanslılarımız bulutlara kadar değebilir…

Bizler almışız bu garipleri. Allah ne verdiyse donatıp göndermişiz yerçekimsiz, oksijensiz ortama. Biz insanoğlu da az değiliz he…

Kimi yerlerde okuyorduk, meyve sinekleri uzaya ilk çıktı diye. Kaçak yolcularda değil; isteye ve bile bile. Ama bakteriler, parazitler, ve niceleri gözle göremedik diye çıkamadı sanırız. Onlar asıl ilk feth eden uzayı.. Ufak ya değerini bilmeyiz..

Uzaya Çıkan Hayvanlar

Meyve sineklerinin genetik olarak Homo Sapiens türü ile tahmin edilebileceğinden çok daha fazla ortak noktası olduğu düşünülmekteydi ve ondan dolayı NASA 20 Şubat 1947 yılında bir V-2 roketini meyve sinekleriyle doldurup, 109 km yukarı yolladı. NASA 110 km uzay sınırı belirlediğinden meyve sinekleri uzaya çıkan hayvanlar yani canlılar olarak kabul edildi…

Konuyla Alakalı: Biyosfer (Yaşam Alanı) Nedir?
Konuyla Alakalı: Wernher von Braun ve V2 Roketleri

11 Haziran 1948 yılında, Albert 1

Rhesus cinsi bu maymun; ABD’nin V-2 roketiyle uzaya gönderilmek istendi. Ancak ne yazık ki daha uzaya çıkamadan, yerden 63 km yükselmişken boğularak öldü. Uzaya ilk giden maymun ise Albert 2 oldu. 4 Haziran 1949’da gitmiş ama inerken paraşüt arızası yüzünden yere çakılma ile sonuçlanmıştı. Albert 3, Albert 4, Albert 5; sonları hep maalesef ölümle sonuçlanmıştı.

Taki 1951’de Albert isminden gına gelecek ki. Yorick adında bir maymun, 11 fare ile uzaya gönderilmiş ve sağ salim dünyaya getirilmiş ilk maymun olmuştu. Yalnız Yorick, inişten 2 saat sonra sağlık kontrolü sırasında ölmüştü.

21 Mayıs 1952 Patricia ve Mike

21 Mayıs 1952’deki uçuşta ise Patricia ve Mike isimli maymunlar sağ kalmayı başarmıştı. Ancak bu uçuş sadece 26 km yüksekliğe kadar sürmüştür. 1958 yılında minik bir Sincap Maymunu Gordo uzayın bir diğer ziyaretçisi oldu. Gordo’dan uçuş esnasında alınan veriler, onun inanılmaz bir dayanıklılığa sahip olduğunu gösterdi. Nasıl mı? Normal bir insan için 10G ölümcül risk taşır. Gordo kalkış esnasındaki 10G’ye dayanmakla kalmadı, atmosfere saatte 16.000 km’lik giriş esnasında ortaya çıkan 40G’ye de dayandı. Ancak basit bir paraşüt hatası nedeniyle öldü. Gordo’nun kapsülü bile bulunamadı.

Uzaya gidip, sağ salim dönen diğer maymunlar

1959’da 579 km yukarıya çıkan makak maymunu Able ile Sincap Maymunu Baker oldu. Onlar da 38G’lik kütle çekimine dayandılar. Able, dünyaya döndükten dört gün sonra vücudunda enfeksiyona yol açmış bir elektrotun çıkarıldığı ameliyat sırasında öldü. Baker ise 1984’e kadar yaşamayı başardı. Bir de Ham isimli şempanzenin Ocak 1961’de yaptığı yolculuk var! Tam 16 dakika 59 saniye sürdü yolculuğu! Ham, bu yolculuğunun ardından kapsülüyle birlikte Atlantik Okyanusuna düştü. Kurtarma ekibi tarafından alınan Ham’ın yalnızca burnunda ufak bir çürüğü vardı. Onun dışında turp gibiydi. Ham’dan 10 ay sonra fırlatılan yoldaşı Enos, Dünya’nın etrafında tam iki tur atmayı başardı. NASA bu iki kahraman maymunun dayanıklılığı sonucunda, uzaya insan gönderme çalışmalarına başladı…

1961’de Atlas roketinin patlamasıyla ölen Goliath, yine 1961’de, Dünya’ya iniş sırasında denizde kaybolan maymun Scatback, 1969’da Bonny ve 1985’te No. 3165 ve No. 384-80 adlı maymunların tümü, sadece ABD’nin uzay uçuşlarında kullandığı maymunlardır.

Gelelim köpeklere

Yalnız uzaya gönderilip, Dünya yörüngesine oturtulmayı başaran ilk hayvan Laika‘dır. Laika öyle sıradan köpek değil. Kendisi gibi elemelere giren onca rakibini zekasıyla elemiş, uzaya gitme hakkı kazanmıştır.  1957 yılında Laika uçuş esnasında öldü. Laika fırlatmadan birkaç saat sonra hayatını kaybetse de Laika’nın yaptığı yolculuk, canlı bir yolcunun uzay mekiğinden sağ çıkabileceğini ve yerçekimsiz ortama dayanabileceğini gösterdi.

Yörüngeden Dünya’ya getirme teknolojisi Sovyetlerde olmadığı için; Laika ölmesi için gönderilmişti zaten! Çok acımasızca evet…

Laika‘den 6 yıl önce 1951 yılında Tsygan ve Dezik uzaya giden ve canlı şekilde kurtulan ilk memeliler olmuştu. Onların hakkını da teslim etmek lazım tabi.

1959 yılında Sovyetler tarafından 212 km yüksekliğe çıkarılan köpekler Belka ve Strelka Dünya etrafında bir yörüngede dolanıp sağ olarak yere getirildi. Bir gri tavşan, 2 sıçan, 42 beyaz fare, sinekler, birkaç bitki ve birkaç çeşit mantar da bu yolculukta ikiliye eşlik etti. Bu uzay misyonu gayet başarılıydı. Gönderilen yolcuların hepsi başarılı bir şekilde yeryüzüne döndü.

1966 Veterok ve Ugolyok

1966 yılında Sovyetlerin uzaya gönderdiği iki köpek (Veterok ve Ugolyok) 22 gün uzayda kaldıktan sonra sorunsuz bir şekilde yere ulaştılar. Uzayda geçirilen bu süre rekoru insanlar tarafından ancak 1974 yılında kırılabildi. Köpekler arasında ise uzayda en uzun süre kalma rekoru hala bu iki köpeğe ait.

1950’li ve 1960’lı yıllarda Sovyetler uzaya en az 57 kez köpek göndermişti.

Sovyetler 1983’te Abrek ve Bion, 1985’te Verny ve Gordy, 1987’de Dryoma ve Yerosha, 1989’da Zhakonya ve Zabiyaka (13 gün 17 saat ile uzayda en uzun süre kalan maymun rekoru), 1992 ve 1993’te Krosh ve Ivasha, 1996 ve 1997’de Lapik ve Multik isimli maymunları, Uzaya yollamıştı…

Sadece uzaya çıkan hayvanlar; maymunlar, fareler ve köpekler mi?

1963 yılında ilk kez bir kedi uzaya gönderildi. Zamanın en meşhur kedisi oldu. Sokak kedisi Felicette.

Fransa tarafından yolanan Felix 160 km yükselerek, uzayda 18 kilometrelik bir seyahat gerçekleştirdikten sonra başarılı bir şekilde paraşütle, yeryüzüne inmeyi başardı.

Sırada ninja kaplumbağalar bile var. Kara kaplumbağaları Sovyetler tarafından ilk kez 1968’de uzaya gönderildi. Kaplumbağalar 1975 yılında 90.5 gün uzayda kalarak uzayda en uzun süre kalan hayvan rekorunun da sahibi oldular.

Toyohiro Akiyama adındaki Japon gazeteci, Mir uzay istasyonuna, uzayda yapılması planlanan biyoloji deneyleri için üç kurbağa ve bir miktar bıldırcın yumurtası götürdü.

Konuyla Alakalı: Uluslararası Uzay İstasyonu’ndan Paraşütle Atlamak Mümkün Mü?

1973 yılında uzaya gönderilen Arabella ve Anita isimli iki örümcekti. Uzayın ilk örümcekleri ünvanına sahipler. Bu örümceklerden Arabella yörüngede ilk örümcek ağını örerek tarihe geçti..

Daha nice rekorlar var! Mesela Ruslar tarafından uzaya gönderilen hamam böceği, 33 miniği uzayda doğurarak, uzay ortamında doğum yapan ilk Dünyalı canlı oldu. 33 yavru hamam böceği bir anda Dünya vatandaşı oldular. Ve tabi su ayıları – tardigradlar!  Onlardan öğrenecek çok şeyimizin olduğu, inanılmaz dostlarımız: 2007’de Avrupa Uzay Ajansı’nın FOTON-M3 görevi ile uzaya çıkmakla kalmadı 10 gün boyunca hiçbir dış koruma olmadan, açık uzayda hayatta kalmayı başardı.

Konuyla Alakalı: Tardigradlar

Ayrıca NASA 2006 yılında binlerce solucanı uzaya gönderdi. Uzay şartlarına adapte olan solucanlar uzayda kendi başlarına üreyebildi.

Köpekler, kediler, maymunlar, örümcekler, böcek yumurtları, balıklar, kaplumbağalar hatta solucanlar, pireler bile uzaya çıkma şerefine nail oldular… Onların, yani hiç bir şeyden haberleri olmayan koca yürekli dostlarımızın önünde saygı ile eğiliyoruz..

Konuyla Alakalı: Kelebekler Hakkında Her şey!
Konuyla Alakalı: Hayvanlar Aleminin Manyağı Bal Porsuğu

Uzaya Çıkan Hayvanlar