Mars Yolculukları Tarihçesi

Mars Yolculukları Tarihçesi

Her iki yılda bir, Mars ve Dünya en yakın noktalarına ulaşırlar, buna “karşı konum” deniyor. Bu olduğunda Mars, Dünya’ya 55.000.000 km kadar yakın olabiliyor.

Dünya’dan Mars’a olan toplam yolculuğun zamanı, fırlatmanın hızına, Dünya ve Mars’ın hizalanışına ve uzay aracının hedefine ulaşması için gereken yolcuğun zamanına dayanarak, 150-300 gün arasında değişiyor. eğer ışık hızına çıkabilseydik Mars’ın Dünya’ya en yakın olduğu esnada yolculuğumuz 187 saniye, Mars’ın Dünya’ya en uzak olduğu esnada yolculuğumuz 1342 saniye, Mars’ın Dünya ile ortalama uzaklığı hesaplandığında yolculuğumuz 751 saniye sürecekti.

26 kasım 2018 türkiye saatiyle 22.55’de Marsa inen İnsight aracına kadar neler yaşanmış, hadi bakalım!

Marsnik 1 – 10 Ekim 1960

O zamanlar Korabl 4 ismiyle adlandırılmış olan Marsnik 1, 120 km yüksekliğe kadar çıktı. Fakat Molniya türü roketlerin üçüncü kademesindeki ateşleme sorunu nedeniyle Dünya’nın yörüngesine ulaşamadan geri düştü.

Marsnik 2 – 14 Ekim 1960

Korabl 5 ya da Marsnik 2 öncülüyle aynı kaderi paylaştı ve roketleri üçüncü kademede yeterince itme gücü oluşturamadığından Dünya yörüngesine ulaşamadan 120 km mesafede patladı.

Sputnik 22 – 24 Ekim 1962

Dünya yörüngesine ulaştı fakat son aşamada yani Mars’a gitmesi için Molniya türü 4. kademe roketleri ateşlendiğinde parçalandı. Parçaları birkaç gün daha yörüngede kaldı, ancak daha sonra yere düştüler.

Mars 1 – 1 Kasım 1962

106 milyon km mesafe kateden Mars 1 ya da diğer adıyla Sputnik 23, 19 Haziran 1963 de Mars’a 193.000 km uzaklıktan geçti. Amacı fotoğraf çekmek; kozmik radyasyon, mikro meteroid çarpışmaları, Mars’ın manyetik alanı, atmosferik yapısı ve organik bileşikler hakkında veri göndermekti. İki ve beş günlük aralıklarla 61 kez radyo bağlantısı kuruldu ve ciddi oranda veri toplandı. Fakat daha sonra araçla bağlantı kesildi.

Sputnik 24 – 4 Kasım 1962

Dünya yörüngesine ulaştı ancak yakıcı madde basınçlandırma sistemi arızalandı ve bu nedenle besleyici borular ve turbo pompalarda kavitasyon oluştu. Bunu elektrik sisteminin arızalanması takip etti ve son ateşleme aşamasında araç parçalandı.

Mariner 3 – 5 Kasım 1964

Amerikalıların Mars’a gönderdikleri ilk uzay aracıdır. Güneş panelleri açılmadı ve sonra da çıkan bir arıza nedeniyle yanlış yörüngeye girdi ve halen güneş yörüngesinde salındığı söyleniyor.

Zond 2 – 30 Kasım 1964

Ultraviyole spektrometre özelliğine sahip bir kamera da taşıyan ve özellikle Mars’ta metan izi arayacak olan araç ile iletişim 4-5 Mayıs 1965’de koptu. 6 Ağustos 1965’de Mars’ın 1500 km. açığından geçip gitti ancak iletişim sağlanamadığından hiçbir veri elde edilemedi.

Mars 1969A ve Mars 1969B – 27 Mart 1969

İkisi de başarısız oldu. Mars 1969A’nın kalkışından 51 saniye sonra kaportasında oyuklar oluştu. Uçuş devam etti fakat 3. kademe ateşlemede araç yandı. Mars 1969B ise kalkıştan 200 saniye sonra ilk kademe ateşlemede alev aldı.

Mariner 8 – 8 Mayıs 1971

Kalkışından 365 saniye sonra araç taklalar atmaya başladı ve Centaur cinsi motoru durduruldu. Dünya yörüngesine giremeyen Mariner 8, Atlantik Okyasunu’na düştü.

Kosmos 419 – 10 Mayıs 1971

Başarı ile park yörüngeye oturtuldu. Fakat Mars’a gitmesi için ateşleme zamanı 1.5 saat yerine 1.5 yıl olarak ayarlanmıştı ve bu yüzden araç yörüngede dağıldı. Kalkıştan iki gün sonra da tekrar dünya atmosferine döndü.

Mars 2 – 19 Mayıs 1971

Biri yörüngede dönecek biri de yüzeye inecek iki ayrı araçtan oluşmakta olan araç Mars’a yaklaştığı esnada yüzey aracı inmek üzere yörünge aracından 27 Kasım’da ayrıldı ancak paraşütü açılmadı ve gezegeni etkisi altına alan büyük bir toz fırtınasına yakalanarak düştü. Yine de Mars’ın yüzeyine ulaşan ilk insan yapımı araçtı. Yine de Mars 2 ile Mars’ın yer çekimi ve manyetik alanı hakkında çeşitli bilgilere ulaşıldı. Yörüngede olan araç ise fazla ayrıntılı olmayan fotoğraflar gönderebildi.

Mars 3 – 28 Mayıs 1971

Mars 2’nin ikizi olan araç yörüngeye başarılı bir şekilde girdi. Yörünge aracı sekiz ay boyunca veri yolladı. Yüzey aracı ise 2 Aralık 1971’de Mars yüzeyine yumuşak bir iniş yapan ilk insan yapımı araç oldu. Ancak indikten ve veri yollamaya başladıktan 110 saniye sonra Dünya ile iletişimi kesildi. Bu görevde yüzey sıcaklığı, dağ yükseklikleri, yüzey basıncı, manyetik alanlar hakkında birçok veriye ulaşıldı.

Mars 4 – 21 Temmuz 1973

10 Şubat 1974 de Mars ile buluştu. Geri itme-roketleri bir türlü ateşlenemedi. Hızını düşüremediği için Mars yörüngesine yerleşemedi ve gezegenin 2200 km yakınından geçerek güneş merkezli bir yörüngeye oturdu.

Mars 6 – 5 Ağustos 1973

Bu araç da üstünde bir yüzey aracı taşıyordu. 12 Mart 1974 de Mars ile buluştu. Mars’tan 48000km uzaktayken yüzey aracı ana araçtan ayrıldı. Ana araç ise Mars’a 1600 km yakın geçiş yaptı ve Güneş merkezli bir yörüngeye yerleşti. Yüzey aracı, Mars atmosferine girişi esnasında üzerinde bulunan bilimsel aletlerle bir çok ölçüm yaptı. 224 saniye süren bu ölçümler neticesinde Mars atmosferinin tüm katmanları tam olarak anlaşılabildi. Ancak tıpkı Mars 2’de olduğu gibi yüzeye başarılı bir şekilde inemedi.

Mars 7 – 9 Ağustos 1973

Mars 6’da olduğu gibi, hem yörünge hem de yüzey aracından oluşuyordu. Ancak yörünge aracı da, ondan ayrılan yüzey aracı da Mars’a ulaşamayıp ıskaladılar ve Güneş merkezli bir yörüngeye oturdular.

Phobos 1 – 7 Temmuz 1988

2 Eylül 1988’de Mars’a doğru yol alan aracın iticilerinde problem oluştu ve yeniden yazılım yüklendi fakat bu defa da iletişim koptu ve araç kayboldu.

Phobos 2 – 12 Temmuz 1988

Mars’ın uydusu Phobos’a ulaşarak 38 fotoğraf gönderdi. Ancak yüzey aracını uydunun üzerine indiremeden iletişim koptu. Araçla iletişimin kopmasından saniyeler önce çekilen bir fotoğrafta görünen ve araca yaklaştığı ve daha sonra da çarptığı söylenen 20 kilometre uzunluğundaki eliptik bir obje ufolojistler tarafından halen uzaylı varlıkların kanıtı olarak öne sürülüyor.

Mars Observer – 25 Eylül 1992

Mars atmosferi, iklimi ve manyetik alanı hakkında veri toplayacak olan araç uzaktan birkaç mars fotoğrafı çekebildiyse de araçla iletişim 21 Ağustos 1993’de koptu ve Mars yörüngesine girmek yerine Güneş eksenli bir yörüngeye girerek kayboldu.

Mars 96 – 16 Kasım 1996

Phobos araçları model alınarak tasarlanan ve Mars 8 olarak da bilinen araç ikinci dördündü kademe ateşleme sırasında arızalandı. Uydu dünyanın atmosferini geçemedi ve daha sonra da Pasifik Okyanusu’na düştü. Mars 96 o zaman için en ağır uzay aracıydı.

Nozomi 4 – Temmuz 1998

İsmi, “Dilek” veya “Umut” olarak çevirilebilecek Nozomi, Mars atmosferini inceleyecek ve ilerideki gezegenler arası görevler için veri toplayacak, Mars’ın uyduları Phobos ve Deimos’u fotoğraflayacaktı. Fakat Elektrik problemi yüzünden Mars yörüngesine ulaşamadı.

Mars Polar Lander – 3 Ocak 1999

Phoenix aracı gibi su ve buz araştırması yapması planlanmıştı. Polar Lander’dan alınan en son sinyal, araç gezegene ulaşmadan hemen önce gelmişti. Bir sonra gelmesi beklenen sinyal, araç yere indikten sonra gelecekti. Ancak araçtan bir daha sinyal gelmedi.

Phobos-Grunt – 8 Kasım 2011

Mars’ın uydusu Phobos’a iniş yapması için gönderilen araç dünyanın yörüngesinde takılıp kaldı ve motorları çalışmadı. Phobos’tan numune alıp üç yıl içinde tekrar Dünya’ya dönmesi planlanan aracın başarısızlığıyla ilgili Rusya sabotaj iddialarında bulundu.

Yinghuo-1 – 8 Kasım 2011

Çin’in Phobos-Grunt’un fırlatmasına bir parazit gibi ekleyerek onunla göndermeye çalıştığı roket yörüngede dağıldı

Mars görevinde başarılı olanlara bakalım şimdi!

Mariner 4, 1964’te Mars’a inmeden yakınından geçti. Yolculuğu 228 gün sürdü. Ay dışında bir gök cisminin yakın görüntülerini sağlayan ve Mars görevlerinde başarıya ulaşan ilk araç oldu. 14 Temmuz 1965’te gezegenin yüzeyine 9825 km. yaklaştı ve 22 yüzey görüntüsü gönderdi. Toplamda dünyaya 5.2 milyon bit (yani 634 kB) veri ulaştırdı. Böylece Mars’ta akıllı canlılar tarafından yapılmış kanalların var olmadığı kesinlik kazandı. Görevin toplam maaliyeti 554 milyon dolar olarak hesaplandı. 1967’de meteor yağmurları yüzünden araç zarar gördü ve 21 Aralık 1967’de Mariner 4 ile iletişim sonlandırıldı. Mariner 4 bilim kurguya ilgiyi artırdı ve öngörülerle ilgili ciddi değişikliklere sebep oldu.

Mariner 6, 1969’da yine Mars’ın yakınından geçti ve yolculuğu 155 gün sürdü.

Mariner 7, 1969’da aynı şekilde bir yolculukla 128 günde Mars’a ulaştı. Mariner 6 ve 7 Amaçları yakın uçuşlarla Mars’ın yüzeyi ve atmosferi hakkında gelecek araştırmalar için bilgi toplamak, fotoğraf çekmek ve dünya dışı hayatı araştırmaktı. Mars’a yakın geçiş gerçekleştirdiler ve gezegenin yüzeyinin yüzde 20’si hakkında yüzden fazla fotoğraf gönderdiler. Ayrıca bu araçlar sayesinde Mars atmosferinin büyük oranda CO2’den oluştuğunu keşfedildi.

Mariner 9, Mars’ın yörüngesine oturan ilk araç 1971’de 168 günde ulaştı. Mars’ın uyduları Phobos ve Deimos’un yüksek çözünürlüklü ilk fotoğraflarını gönderir. Halen Mars’ın yörüngesinde dönmektedir ve en erken 2022 yılında Mars atmosferine gireceği düşünülmektedir.

Viking 1, 1975’te Mars’a iniş yapan ilk ABD aracı toplam 304 günde yolculuğunu tamamladı.

Viking 2, 1975’ de Mars’a iniş yaptı ve yolculuğu 333 gün sürdü. Viking 1’in ardından 3 Eylül 1976’da yumuşak iniş gerçekleştirmiştir. Viking araçları 90 gün çalışmak üzere gönderilmelerine rağmen 6 yıldan fazla görev yapmışlardır. Yörünge araçları yaklaşık 52 bin yüzey görüntüsünü Dünyaya gönderirken, yüzey araçları 4500 fotoğraf ile birlikte birçok deney ve araştırma neticesini bildirmişlerdir.

Mars Global Surveyor, 1996’da 308 günde Mars’a ulaştı. 11 Eylül 1997’de Mars’ın yörüngesine giren uzay aracı birçok ciddi keşfe imza atan ve çalıştığı 10 yıl boyunca 206 milyon spektrometrik ölçüm ve 671 milyon altimertik verisini, 240 bin fotoğrafla birlikte Dünya’ya gönderdi. 2 Kasım 2006’da araca gönderilen komut ve mesajlara yanıt alınamadı. Üç gün sonra araçtan, güvenli moda geçtiğine dair zayıf bir sinyal alındı ve problem çözülemedi. NASA, Ocak 2007’de görevi sonlandırdı.

Mars Pathfinder, 1996’da 212 günde Mars’a ulaştı. 4 Temmuz 1997 tarihinde Mars’a yumuşak iniş yapan Pathfinder, yanında Sojourner isimli altı tekerlekli ve hareket kabiliyetine sahip bir robot da taşıyordu. 1976’dan beri sonraki ilk başarılı inişin gerçekleştirildiği programla 2,3 milyar bit veri toplandı ve Mars’ın nemli, sıcak bir geçmişi olduğunu tespit edildi. Araç ayrıca daha sonra gönderilecek Rover araçlarına da örnek teşkil etti.

Mars Odyssey, 2001’de 200 günde Mars’a ulaştı. Kızıl gezegen Mars‘a bugüne kadar gönderilen en nitelikli uzay aracı olan araç ismini, Stanley Kubrick’in, 2001 Space Odyssey filminden alıyor. Görevi 297 milyon dolara mal olan Odyssey Mars’taki volkanik aktivitenin yanı sıra su ya da su izi aramak için gönderildi.

Mars Express, 2003’ de 201 günde Mars’a ulaştı ve yörüngesine oturdu.

Mars Reconnaissance, 2005’ de 210 günde Mars’a ulaştı ve yörüngeye oturdu. Şimdiye dek Mars’a gönderilmiş en gelişmiş ve en güçlü uzay aracı olan 720 milyon dolar maliyete sahip Mars Reconnaissance Orbiter, diğer tüm araçların göndermiş olduğundan çok daha fazla bilgi topladı. Mars’ın iklim yapısı, atmosfer özellikleri ve yüzey altındaki donmuş su kütlelerini araştıracak olan uzay aracının bir diğer görevi de, gelecekte Mars’a gidecek uzay araçları için uygun iniş yerleri keşfetmek.

Mars Science Laboratory, Mars’ın en güzel fotoğraflarını çeken meşhur robot “Curiosity” nin de içerisinde olduğu araç toplam 254 günde Mars’a ulaştı. bir popstar derecesinde tanınan ismiyle Curiosity (Merak) yüzey aracı daha önce Mars’a gönderilen Spirit ve Opportunity robotlarından beş kat daha büyük ve on kat daha fazla bilimsel ekipmana sahip.. Donanımında 256 KB EEPROM, 256 MB DRAM ve 2 GB flash belleğe ve RAD750 MIB işlemciye sahip iki bilgisayar da içeren Curiosity saatte 90 metre (25 cm/s) ilerleyebiliyor. Amacı Mars’ın habitatını incelemek ve küçük yaşam formları aramak olan cihaz görevini halen başarıyla sürdürüyor. 2 milyar dolarlık bütçesiyle en pahalı Mars Görevi olan Curiosity aynı zamanda insanlı bir iniş için de bilgi topluyor. ve hala orada Marsa iniş yapan InSight ile aralarında şu an sadece 500 km’ ye yakın uzaklık var…

İlk İnsanlı İniş ne zaman peki?

Mars ONE Yıl : 2023 Mars One, 2023 yılında Mars’a yerleşecek insan kolonisi kurmak için Hollandalı girişimci, Bas Lansdorp liderliğinde 2012’den beri geliştirilmekte olan ve kâr amacı gütmeyen bir projedir. Haziran 2012’de duyurusu yapılan Mars’a insan kolonisi kurma planı birkaç aşamadan oluşmaktadır. 2016 yılına kadar bir ilişki uydusu ile istihbaratçı aparatı ve daha sonra da 2023 yılında kalıcı yerleşim kurmak için 4 astronot gönderilmesi planlanmaktadır. Daha sonra da her 2 yılda bir, 4 kişiden oluşan grupların Mars’a gönderilmesi planlanmaktadır. Nasa’ya göre İnsanlı İniş Yıl : 2037 ESA (Avrupa Uzay Ajansı), Kızıl Gezegen’e 2030-2035 arası ilk insanlı inişi gerçekleştirmeyi ve bir ekip yollamayı düşünüyor. NASA’nın programına göre ise Mars’a insanlı iniş 2037 yılında gerçekleşecek.

Konuyla Alakalı: Mars’ta 1000 Yıl Sonra İnsanlar Nasıl Görünecekler?