Astronomi Hypatia Arşivi

Güneş Sisteminin En Büyük Dağı: Olympus Mons

Olympus Mons hikayemize başlayalım. aNASA 1971 yılında Mars’a Mariner 9 adında bir araç gönderdi. Görevi: Mars yörüngesinde dönmek ve fotoğraflar göndermekti. Ama hiçbir şey istenildiği gibi gitmedi.

Mars’ta o güne kadar keşfedilmiş aylarca süren bir kum fırtınası yaşanıyordu. Her fotoğraf maalesef toz ve kumdan ibaretti. Ama aylar sonra sabırla bekleyen bilim insanları fotoğraflar almaya başladı. Hatta 9 Ekim 1972’de sona eren görevi süresince 7,329 görüntüyü başarıyla dünyaya gönderdi.

Olympus Mons - mars

Evet bu harikaydı ama bir fotoğraf inanılmazdı.
Güneş Sistemindeki bilinen en büyük yanardağ olan Olympus Mons!

Olympus Mons

Yani anlayacağınız Himalaya’nın en yüksek zirvesi olan Everest en büyük dağ değilmiş! Güneş Sistemi’nin en yüksek dağı Dünya’da da değilmiş. Dünya’nın yarı büyüklüğündeki Mars gezegenindeymiş!

Olimpos Mons ismi, hepinizin tahmin ettiği gibi Yunan tanrılarının mekanından gelir. Bildiğimiz Olimpos‘u hep dünyada aradık ama şunu gördük ki, Olimpos Mars’taymış. Zeus Mars’tan yönetmeye çalışmış demek her şeyi…

Olimpos Mons devasa yüksekliğe sahip ve volkanik dağ biçimindedir. Everest’in yaklaşık 8,848 metre olduğunu biliyoruz, Olimpos ise yaklaşık 26,400 metre ile Everest’in 3 katından fazla yüksekliğe sahip, genişliği ise yaklaşık 550 kilometre olarak ölçülmüş -ki bu neredeyse bir Fransa kadar demek, Türkiye’nin de neredeyse yarısı kadar büyüklüğe sahip-.

Zirvesinde genişliğini yaklaşık olarak 72km olduğu tespit edilmiş bir krater vardır. Kraterin derinliğinin ise, 3km’den daha fazla olduğu belirlenmiştir.

Olympus Mons ölçüleri

Everest’in üç misli yüksekliğindeki Olympus Dağı birçok büyük volkan içeren dağlık Tharsis bölgesindeki, yumuşak eğimli bir sönmüş volkandır.

En son püskürmesinin 10-20 milyon yıl önce olduğu düşünülmektedir.

Şekli kalkana benzeyen dağlar oluşturacak şekilde zamanla biriken yüksek miktarda lav çıkartan bu volkan tipi Dünya’da çoğunlukla Hawaii ve İzlanda’da görülürler. Onlar onun yanında bebek gibi kalırlar ama o yapılar bizim Olimpos Mons’u anlamamıza daha çok yarıyorlar.

Olympus Mons’un yakın çevresinde Tharsis Montes adı verilen Arsia Mons, Pavonis Mons ve Ascraeus Mons yapısı daha bulunmakta ve Mars’ın bu alanı birçok uzay sondasının da iniş bölgesi olmuştur.

Olympus Mons

Yani güneş sistemimizin en büyük volkanı Olympus Mons’dur!

Olur da bir gün Mars’a giderseniz ve olur da Olympus Mons’a tırmanmak isterseniz… Olympus Mons’un zirvesine 6 derecelik bir açı ile çıkılıyor. Bu nedenle tırmandığınızı hissetmeyeceksiniz. Zirveye en yakın yerinden 300 km yürümeyi becerdiğinizde bir bakmışsınız ki zirvedesiniz!