Evimiz evren yaklaşık olarak 13.8 milyar yıl önce devasa bir genişlemeyle doğdu.
Bu Bigbang yani büyük patlama çoğu kozmolog ve fizikçi tarafından kabul edilen bir teoridir.
Büyük patlama, teorinin adından da anlaşılacağı gibi sadece uzayda bir patlama değil, Evrenin her yerinde uzayın görünüşüydü. Büyük patlama teorisi, evrenin uzayda çok sıcak, çok yoğun tek bir nokta olarak doğduğunu öne sürüyor. Kimse bu andan önce tam olarak ne olduğunu bilmiyor. Ancak karmaşık uzay görevleriyle, yer tabanlı teleskoplar ve bilim insanlarının üzerinde çalıştığı karmaşık hesaplamalar var.
Erken evrenin ve oluşumunun daha net bir resmini çizebilmek için yani büyük patlama için bazı kanıtlarımız var, evrenin şu anda bile giderek artan bir hızla genişlemekte olduğu, bunlardan biridir. Yine mesela bu genişleme karanlık enerji tarafından yönlendirildiği düşünülmektedir. Bir başka büyük kanıt ise kozmik mikrodalga arka plan radyasyonudur.
1960’ların ortalarında iki gökbilimci Arno Penzias ve Robert Wilson antenlerini ayarlayama çalışıyorlardı. Samanyolundan iletilen mikrodalga sessizliğini bozan radyo anteni sürekli zayıf, rahatsız edici bir fısıltı alıyordu. Bu yüzden garip gürültüden kurtulmak için anteni yeniden inşa ettiler ama bu onların sorunlarını çözemedi, ancak kaldırmak istedikleri tıslama aslında yankıydı.
Bu işte Büyük Patlama‘nın veya kozmik mikrodalga arka plan radyasyonunun kozmik mikrodalga fonu, evrenin oluşumundan arta kalan gürültüdür.
Bu arada, kozmik arka plan radyasyonundan kaynaklanan rahatsızlık, hepimizin yaşadığı bir şeydir. Televizyonunuzu çekmeyen herhangi bir kanala ayarladığınızda gördüğünüz karıncaların yaklaşık yüzde 1’i, Big Bang’in bu eski kalıntılarıdır.
Bu mikrodalga radyasyonu mutlak sıfırın sadece 3 derece üzerindedir veya eksi 270 derecedir ve her yönden eşit olarak algılanabilir. 13.8 milyar yıl önceden gelen daha eski hiçbir nesne yoktur.
O sıralarda bir saniyenin çok küçük bir parçasında kütle çekimi ve diğer tüm kuvvetler oluştu, ilk saniye içinde protonlar ve nötronlar oluşmaya başladı. Dakikalar içinde bu protonlar ve nötronlar birleşerek 380 bin yıl sonra sonunda çekirdek oluşturabildiler.
Evrenin içini dolduran ilk atomları oluşturmak için çekirdekler elektronları yakalamaya başladı. Bu sayede Hidrojen ve helyum oluşmaya başladı.
Hidrojen ve helyum gazı halen evrende en bol bulunan elementler olup, bu geride bir foton banyosu bıraktı. Penzias ve wilson’ın tesadüfen tespit ettiği kozmik mikrodalga arka planı işte buralardan geliyor.
Mevcut gözlemler ilk yıldızların 150 ila 200 milyon yıl içinde gaz bulutlarından oluştuğunu gösteriyor.
Büyük patlamadan yıllar sonra, karbon, oksijen ve demir gibi daha ağır atomlar, o zamandan beri yıldızların kalbinde sürekli olarak üretildi ve süpernova adı verilen muhteşem yıldız patlamalarıyla tüm evrene yayıldı…
NASA 2001’de Evrenin patlamalı doğumunu araştırmak için, diğer keşiflerin yanı sıra kozmik mikrodalga arka planından gelen radyasyonu ölçerek erken evrende var olan koşulları incelemek için wilkonson mikrodalga ve izotropi sondası; wmap misyonunu başlattı .
WMAP, 30 Haziran 2001’de Cape Canaveral’dan fırlatıldı ve Dünya’dan 1,5 milyon kilometre uzaktaki L2 Lagrange noktasının etrafında altı aylık bir yörüngeye yerleştirildi. Şimdilerde James webb teleskobunun bulunduğu bölge burası biliyorsunuz…
WMAP’ın ana amacı, COBE tarafından oluşturulan haritaları geliştirerek, kozmik mikrodalga arka planının son derece hassas tam gökyüzü haritalarını oluşturmaktı.
WMAP’de iki ana cihaz türü vardı: gelen radyasyonu odaklayan optikler ve mikrodalga sinyalini yükseltip, ölçülebilen ve Dünya’ya geri iletilebilen bir şeye dönüştüren radyometreler. Her altı aylık yörüngede, WMAP gökyüzünün tam bir resmini çekti.
Wmap evrenin yaklaşık 13.8 milyar yıl yaşında olduğunu belirleyebildi.
Bu görev penzius ve wilsonın bulgusu olan büyük patlama teorisini sağlam bir zemine oturtarak, kozmosun küçücük bir tohumdan yaklaşık 13,8 milyar yıl önce tekillik adı verilen tek bir noktadan büyüdüğününün kanıtıydı.
Evet kanıtlarımız var ama büyük patlama fikri gerçeği tam olarak yansıtmayabilir.
Çünkü tekillik fikri Einstein’ın genel görelilik teorisine dayanıyor ve yanlış olabilir. Çünkü henüz kesinlikle önemli olacak olan kuantum mekaniğini hesaba katmıyor.
Ama yinede bu büyük buluşları sayesinde Penzias ve Wilson 1978’de Nobel Fizik Ödülü’nü kazandılar.
Ama Bigbang haricinde yakın tarihli başka teorilerde mevcut, kuantum mekaniği yasaları hesaba katıldığında evrenin başlangıcının daha eski olabileceği ortaya çıkmaktadır. Ama bu başka bir videomuzun konusu olsun….
Evrenimiz hala çözülmeyi bekleyen gizemleriyle bizi beklemekte, kim bilir yakın tarihlerde çoğunu çözebileceğiz, neden bunu çözümleyenlerden biri siz olmayasınız…
