Cırcır böcekleriyle sıcaklık ne alaka şimdi ? Bir de işin içinde müzik de var desek! Baya baya garip olacak değil mi ? Dolbear Yasası hakkında bilgi sahibi olalım.
Cırcır Böcekleri Öter.
Havalar baya serinledi bu aralar. Hatta çoğu şehirde kar var! Ama hadi biraz yazı anımsayalım. Cırcır böceklerinin bazen huzur verici bazende rahatsız edici sesleriyle dolu dünyasına gidelim haydi.
Aslında Tüm cırcır böcekleri gürültü yapmaz. Gürültü yapan sadece erkek cırcır böcekleridir. Çıkarttıkları ses dişileri çeker ve diğer erkekleri iter ve oldukça gürültülüdür.
Queen grubunun efsane we will rock you parçasının ortaya çıkması kadar enteresan!
Evet bu harika şarkıya cırcır böcekleri sebep oldu!
Nasıl mı?
Hava tam tamına 28 santigrat derecede Brain May ve Freddie Mercury yazlıklarının verandasından dinlenirken, Cırcır böceklerinin ritmine ayak uydurmaya başlıyorlar! Freddie Mercury’den o harika sözler dökülmeye başlıyor.
Londraya dönünce kayda almak istiyorlar şarkılarını ama ritmi tam tutturamıyorlar. Hızlı mıydı? yavaş mıydı? tartışırlarken; Kendisi aynı zamanda bir astrofizikçi olan Brian May’in aklına Dolbear yasası geliyor.
“Cırcır böceklerinin sesi ön kanatlarındaki kasların kasılıp derilerine sürtmesiyle ortaya çıkan bir ses. Cırcır böcekleri soğukkanlı oldukları için vücut sıcaklıkları çevre sıcaklığına bağlı. Bu kas kasılmalarına neden olan reaksiyonu dış çevreden alıyorlar yani. Erkek cırcır böcekleri dişileri etkilemek için sıcaklığa bağlı olarak ses çıkartırlar sıcaklık arttıkça kas kasılma reaksiyonları artıyor ve sesin ritmi artarken sıcaklık düştükçede ritim düşmektedir..
O anki hava sıcaklığını hatırlarsak ritmi bulabiliriz yani! Çünkü daha önce Amos Dolbear tarafından ortaya atılmış bu konu tamda buna uyuyor.
Dolbear Yasası Formülümüz bu
TC = 10 + [(N60 – 40)/7]
N60= 60 saniyedeki cırlama sayısı.
TC= Santigrat cinsinden hava sıcaklığı
TC’yi (28 oC) yerine koyduklarında, 60 saniyedeki cırlama sayısını buluyorlar:
yaklaşık olarak 166. (Şarkının gerçek ritmi 164 bpm’dir..)
Böylece Queen grubu, şarkısının hızından emin olabiliyor. 28 derecede 60 saniyede 164 bpm ritme sahipmiş demekki cırcır böcekleri. Bu ritim sayılarından tabiki sıcaklığı bulmakta mümkün!
Tekrarlayalım!
Dolbear Yasası Fizikçi Amos Dolbear tarafından 1897 yılında “bir termometre olarak cırcır böceği” makalesinde keşfedilmiş yasa. Yasaya göre cırcır böceğinin dakikadaki ötüş sayısıyla havanın sıcaklığı* arasında orantı bulunmakta ve bu orantı bize havanın kaç derece olduğunu söyleyebilmekte.
Enteresanmış değil mi?
Şarkılarına devam etsinler onları seviyoruz!
Hoşçakalın
